Varësitë

Varësitë dhe sjellja e varur janë dukuri komplekse që përfshijnë aspekte psikologjike dhe fiziologjike.

Varësia shpesh përshkruhet si një gjendje në të cilën një person zhvillon një dëshirë të detyrueshme për një substancë ose sjellje që çon në pasoja negative në jetën e tyre. Sjellja e varësisë mund të lidhet me një sërë fushash, duke përfshirë drogën, alkoolin, lojërat e fatit apo edhe mediat dixhitale.

Shkaqet e varësisë janë të ndryshme dhe mund të përfshijnë faktorë gjenetikë, mjedisorë dhe psikologjikë. Predispozitat gjenetike mund të rrisin rrezikun, ndërsa përvojat traumatike, stresi ose izolimi social mund të kontribuojnë gjithashtu në zhvillimin e sjelljes së varësisë. Mekanizmat neurobiologjikë shpesh luajnë gjithashtu një rol, pasi substanca të caktuara aktivizojnë sistemin e shpërblimit në tru dhe krijojnë një ndjenjë mirëqenieje.

Simptomat e varësisë përfshijnë dëshirën për substancën ose sjelljen, humbjen e kontrollit mbi përdorimin, simptomat e tërheqjes kur substanca nuk është e disponueshme dhe neglizhencën e fushave të tjera të jetës. Të prekurit mund të përjetojnë gjithashtu probleme emocionale si ankthi, depresioni ose ndryshimet e humorit.

Terapia e varësisë është një proces kompleks që zakonisht përfshin një kombinim të mbështetjes psikologjike, terapisë në grup dhe, nëse është e nevojshme, mjekimit. Programet e detoksifikimit mund të jenë të nevojshme për të trajtuar varësinë fizike. Format e psikoterapisë si terapia konjitive e sjelljes ndihmojnë të prekurit të njohin dhe ndryshojnë modelet negative të mendimit. Grupet e vetë-ndihmës si Alkoolistët Anonim ose organizata të ngjashme mund të ofrojnë gjithashtu mbështetje të vlefshme.

Në përgjithësi, trajtimi i varësive kërkon një qasje të individualizuar që i përshtatet nevojave dhe rrethanave specifike të individit të prekur.